بررسی اثر تغییر اقلیم بر تخصیص منابع آب دشت مراغه با استفاده از نرم افزار weap

وضعیت بحرانی آب در کشور و افزایش روزافزون نیاز آبی ضرورت برنامه¬ ریزی مناسب در بهره¬برداری از منابع مختلف آبی را بیش از پیش افزایش داده¬است. طی چند دهه گذشته، بر اثر نوسانات اقلیمی و ضعف مدیریت یکپارچه منابع آب و بی¬توجهی به توسعه پایدار منابع آب کشور دچار تخریب شده است. مدیریت توام عرضه و تقاضا، مجموعه اقدامات و فعالیت های سازه ای و غیرسازه ای است که در جهت تخصیص بهینه منابع به مصارف، با شناخت و برآورد پتانسیل منابع موجود و قابل استحصال و توانایی عرضه آنها و از طرف دیگر شناخت نیازها، اهمیت و وزن هر بخش مصرف کننده و مدیریت و کنترل مصارف، انجام می شود که می توان در مسایل مربوط به مدیریت عرضه به اقداماتی همچون استحصال منابع بیشتر، تغییر روش های آبیاری، ارزیابی سامانه های انتقال، بازچرخانی آب و در مسایل مدیریت تقاضا به تبیین نظام¬های بهره برداری کارآ اشاره کرد.منطقه مورد مطالعه در این تحقیق محدوده¬ی دشت مراغه می باشد که سعی بر آن است با توجه به رویکرد مدیریت یکپارچه منابع آب به عنوان یک استراتژی موفق در مقابله با چالش ها و تهدیدهای پیش¬روی مدیریت منابع آب و با تبیین قیود و اقدامات لازم در راستای مدیریت توامان عرضه و تقاضا در جهت نیل به اهداف از پیش تعیین شده در منطقه مذکور اقدام نماییم. هدف از این تحقیق بررسی تاثیر تغییر اقلیم در تامین تقاضا در بخش¬های مختلف کشاورزی، شرب و صنعت در هر یک از مناطق چهار گانه پایین دست سد علویان می باشد. برای این کار از روش شبیه سازی سیستم¬های منابع آب استفاده گردید. برای شبیه سازی مدیریت و برنامه ریزی در سطح حوضه، مدل¬های مختلفی موجود است از جمله مدل¬های مطرح در این خصوص ribasim،mike basin،weapو modsim می¬باشد که از این بین weapبه دلیل لحاظ کردن توام فرآیند¬های فیزیکی-هیدرولوژیکی انتخاب گردید.weap یک نرم افزار جامع و پیشرفته شبیه¬ساز سیستم منابع آب است که در مدیریت حوضه آبریز کاربرد گسترده¬ای دارد. weap از نقطه نظر ابزار تحلیلی، تمام ابعاد مدیریت آب و چاره¬اندیشی¬های متفاوت را می تواند ارزیابی کند و مصارف چند منظوره و رقابتی را در یک سیستم منابع آب مدل می کند. برای مطالعه موردی حوضه دشت مراغه یکی از زیر حوضه های حوضه آبریز دریاچه ارومیه انتخاب شد. در گام اول مدل lars-wg به منظور تولید داده¬های آینده برای ایستگاه مراغه مورد واسنجی قرار گرفت. سپس از بین 14مدل aogcm موجود در مدل lars-wg تحت سناریو¬های مختلف، مدل ipslcm4 تحت سناریوی a1b به عنوان بهترین مدل و سناریو برای شبیه سازی اقلیم منطقه مورد نظر انتخاب شد و خروجی مربوط به این مدل برای ایستگاه مراغه برای دوره2030-2011 کوچک مقیاس گردید. در گام بعد مدل weap با معرفی سال 2010 به عنوان سال پایه جهت تولید سناریوی مرجع و ارائه اطلاعات مربوط به تغییر اقلیم در آینده به مدل، اجرا شد. در گام آخر اثر تغییر اقلیم برتامین تقاضا در بخش-های مختلف کشاورزی، شرب و صنعت و حجم منابع آب در دوره آتی مورد بررسی قرار گرفت.